Boerewors curtain

Mijn nieuwste Zuid-Afrika column gaat over het Afrikaans, de taal die zoveel op het Nederlands lijkt. Hij werd gepubliceerd in de Arnhemse Koerier.

Zuid-Afrika heeft maar liefst elf officiële talen; in de dagelijkse omgang worden echter vooral het Afrikaans en Engels gebruikt. Dwars door Kaapstad, maar ook door andere delen van Zuid-Afrika, loopt een onzichtbare taalgrens zoals België die kent. Deze grens wordt grappend ‘boerewors curtain’ genoemd. Boerewors naar de smakelijke Zuid-Afrikaanse worst die iedereen hier van de braai eet, curtain naar het ijzeren gordijn dat ooit in Europa lag. In het zuiden van Kaapstad, het centrum en de prachtige wijken rondom de Tafelberg wordt voornamelijk Engels gesproken. Hier hoef je niet te verwachten dat je in een andere taal geholpen wordt als je aan het winkelen bent. In de noordelijke wijken van Kaapstad en de wijnregio’s is dat wel anders. Hier wordt je meestal in het Afrikaans aangesproken, tenzij je er overduidelijk uitziet als toerist. Afrikaans is gelukkig niet moeilijk te begrijpen als je Nederlands als moedertaal hebt. Mits mensen niet te snel praten, kan ik alles volgen. Terugspreken doe ik altijd stug in het Engels; niet omdat ik me niet aan wil passen, maar vooral omdat Afrikaans spreken aanvoelt als ‘fout’ Nederlands. Ik kan zinnen die beginnen met ‘gaan jij’ en ‘hy het’ echt niet over mijn lippen krijgen. Stel je toch eens voor dat ik zo’n zin per ongeluk in mijn schrijfwerk zou gebruiken!

En dus leer ik de taal wel door hem te lezen en ernaar te luisteren, maar zal spreken op zich laten wachten, omdat ik te bang ben mijn Nederlands te verpesten. Alleen tegen kinderen van Afrikaans sprekende vrienden waag ik af en toe een poging. ‘Moe jy nie doen nie!’ Maar ik denk dat de blik in mijn ogen op zo’n moment meer zegt.

© Carien Touwen