(Deze column schreef ik een dikke maand geleden naar aanleiding van een treinreis vanuit Brussel naar Nederland. Sinds 11 maart gaan er weer acht Beneluxtreinen per dag op deze verbinding, geen Fyra’s gelukkkig…)
De overstapregeling
Op 26 juni 1854 bereikten de lage landen een grote mijlpaal. Op die dag reed de eerste trein tussen Roosendaal en Antwerpen. Hiermee ging er, nog geen twintig jaar na de aanleg van de eerste treinverbinding op het vaste land van Europa, al een internationale trein. Gouden tijden, vol vooruitgang. Vele treinen volgden in zijn spoor. De stoomtrein ging honderd jaar later al uit dienst, de opvolgers werden steeds sneller, beter en veiliger met als voorlopig hoogte- en dieptepunt: een supersnelle treinverbinding tussen Amsterdam en Brussel. Op 9 december 2012 werd deze Fyra met veel tamtam in gebruik genomen. Onder luid protest werd tegelijk de intercity, die al jarenlang tot tevredenheid tussen beide hoofdsteden reed, afgeschaft. Gouden tijden, voor de NS en NMBS, want Fyra-tickets zijn dankzij een toeslag fors duurder. De reiziger die voorheen op ieder moment op de intercity kon stappen was opeens niet alleen meer geld kwijt, maar ook zijn flexibiliteit.
Al snel bleek dat de Fyra tussen Amsterdam en Brussel geen gouden greep was. Hij reed vaker niet dan wel en is sinds enkele weken helemaal uit de running. De alternatieven voor deze route zijn momenteel zeer beperkt: of je boekt een zeer kostbaar Thalys-kaartje of je bent aangewezen op de overgangsregeling. Als Nederbelg, wonende in Brussel, maak ik regelmatig gebruik van deze treinverbinding. Doordat zowel de Fyra als de Intercity verdwenen zijn, tref je nu de boemeltrein van Antwerpen naar Roosendaal op je pad. Treinreizen tussen België en Nederland zijn hiermee getransformeerd tot een spectaculaire reis terug in de tijd. De DeLorean van Marty is er niets bij! Deze boemel neemt je mee, op een negentiende-eeuws sukkeldrafje, langs stationnetjes als Antwerpen-Luchtbal (huh?), Kijkuit (waarvoor?), Kalmthout (heb ik ooit niet een Suske en Wiske hierover gelezen?), Wildert (las ik nou Wilders?) en Essen (grensstation). Rustig lezen hoef je niet te verwachten. Je krijgt geen bladzijde omgeslagen door de overvolle treinbanken, de stapels bagage van onzekere interrailers, de vele haltes waar mensen in- en uitstappen en de jengelende kinderen die bij ieder dorpje denken er al te zijn. Vijftig lange minuten later verlaat je 1854 in Roosendaal, voor een zeer gehaaste overstap op de (god-zij-dank) sneltrein richting Rotterdam. De overgangsregeling blijkt een overstapregeling. Eigenlijk is het jammer dat de stoomtrein voor deze gelegenheid niet van stal is gehaald. Daarmee zou deze zwarte bladzijde in de geschiedenis in elk geval een historisch luchtje krijgen.
© Carien Touwen 2013